Mieczysław Nieduszyński

Szczegóły
Kategoria: Sylwetki
Opublikowano: wtorek, 13 wrzesień 2016 12:00
Super User
Odsłony: 1722

Mieczysław Nieduszyński (1914-1991)

 

wybitny ekonomista, działacz społeczny i niepodległościowy, żołnierz Armii Krajowej, uczestnik Powstania Warszawskiego, wieloletni senior Archikonfraterni Literackiej

 

Urodził się w 31 grudnia 1914 r. we Lwowie w rodzinie ziemiańskiej jako syn Czesława i Stanisławy Jakubskiej. Po ukończeniu gimnazjum klasycznego im. Jana Długosza rozpoczął studia na Uniwersytecie Lwowskim. Studiował równocześnie prawo i ekonomię. Po ukończeniu uniwersytetu rozpoczął pracę naukową, pod kierunkiem prof. Stanisława Grabskiego. Wybuch wojny przerwał pisanie pracy doktorskiej.

W czasie II wojny światowej był członkiem konspiracyjnych organizacji wojskowych we Lwowie i Warszawie m.in. podziemnego harcerstwa Związku Walki Zbrojnej, Armii Krajowej. W 1940 r. po nieudanej ucieczce na Zachód został aresztowany przez NKWD1, był przetrzymywany m.in. w więzieniach Stanisławowa i Lwowa. Od śmierci uratowało go wycofanie się Rosjan przed wejściem wojsk niemieckich. Później przedostał się do Warszawy. W Powstaniu Warszawskim był żołnierzem Batalionu „Kiliński” ps. Bolesław; ciężko ranny podczas walk w Śródmieściu wyszedł z ludnością cywilną do obozu w Pruszkowie, skąd uciekł.

 Po 1945 r. organizował katedrę ekonomi na wydziale prawa Uniwersytetu Warszawskiego. Jednak po czterech latach z przyczyn politycznych został usunięty z uczelni. Następnie pracował kolejno w Centralnym Urzędzie Planowania, Instytucie Maszyn Cyfrowych, Polskiej Akademii Nauk, Instytucie Finansów przy resorcie finansów i w Akademii Teologii Katolickiej. Pomimo szykan nie zrezygnował z pracy naukowej, zajął się ekonometrią, (była to dziedzina ekonomi nie poddana tak silnej presji ideologicznej). Jego pierwsza rozprawa habilitacyjna „Teorie wartości i ceny” została skierowana wprost z drukarni na przemiał. W 1972 r. po napisaniu drugiej pracy otrzymał w Wyższej Szkole Ekonomicznej w Krakowie stopień doktora habilitowanego.

 Uczestniczył w życiu społeczno-politycznym. W 1954 r. wstąpił do Archikonfraterni Literackiej, istniejącej przy katedrze św. Jana w Warszawie. Był jej wieloletnim seniorem (1970-1991). Współpracował z Kard. Stefanem Wyszyńskim abp. Bronisławem Dąbrowskim, sekretarzem Episkopatu, bp. Władysławem Miziołkiem, sufraganem warszawskim i innymi hierarchami Kościoła Katolickiego. Pod auspicjami Archikonfraterni Literackiej organizował opozycyjne wykłady i wydawał „Zeszyty Studium Społecznej Nauki Kościoła” drukowane w Wydziale Duszpasterskim Kurii Warszawskiej. Łącznie dzięki jego inicjatywie wydano 17 zeszytów, niezależnych od cenzury państwowej.

 Profesor Mieczysław Nieduszyński uczestniczył w tworzeniu i w pracach wielu organizacji klubów i komitetów niepodległościowych. Były to: Związek Wolnych Polaków, Kluby Służby Niepodległości, Komitet Katyński, Komitet Odrodzenia Harcerstwa, Polskiego, Komitet Obywatelski. Wraz z Bożeną Łojek i Janem Olszewskim był członkiem założycielem Niezależnego Komitetu Historycznego Badania Zbrodni Katyńskiej i Polskiej Fundacji Katyńskiej.

 W roku 1978 wystosował list otwarty do przewodniczącego Rady Państwa Henryka Jabłońskiego, w którym poddał krytycznej analizie szkodliwe działania rządów komunistycznych w dziedzinie społecznej i ekonomicznej. W konsekwencji został usunięty z pracy. W roku 1984 przygotował otwarty list protestacyjny do ówczesnych władz państwowych, własnoręcznie podpisany, wskazujący na fatalną sytuację ekonomiczną kraju. Biorąc pod uwagę poważne represje z więzieniem włącznie, upublicznienie tekstu listu było aktem jego szczególnej odwagi, ale i odpowiedzialności za zniewoloną sowietyzacją i ateizacją Ojczyznę.

 Był też współzałożycielem Niezależnego Ruchu Chrześcijańsko-Społecznego. Po 1989 r. krytykował złe kierunki reform m.in. założenia prywatyzacji majątku narodowego.

 Był żonaty, miał troje dzieci. Przez wiele lat mieszkał przy ul. Dobrej w Warszawie. Zmarł w Warszawie 20 października 1991 r. po długiej chorobie nowotworowej. Został pochowany na Starych Powązkach w Warszawie (17- IV- 2).

 

 

 

Odznaczenia:

Papieskie odznaczenie Benemerenti – 1969

Medal Wojska 1, 2, 3 i 4 – odznaczenie rządu londyńskiego – 1948

100-lecie Polski Ludowej - 1955

Krzyż Armii Krajowej

Medal Wierności Żołnierskiej

Krzyż Powstania Warszawskiego

Odznaczenia Batalionu Kiliński

Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski – pośmiertne

 

 

 

Bibliografia podmiotowa

Computatio. Warszawa 1964. Państwowe Wydawnictwo Naukowe

Wieloetapowy model czynności produkcyjnych i transportowych. Warszawa 1964. Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Optymalne planowanie zapasów i produkcji. Warszawa 1966. Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Równowaga dynamiczna gospodarki narodowej. Rozprawa habilitacyjna. Warszawa 1970. Instytut Finansów

Analiza nakładów finansowych na rozwój nauki w krajach socjalistycznych w latach 1960-1963. Warszawa 1971. Centralny Instytut Informacji Naukowo-Technicznej i Ekonomicznej.

Nakłady na B+R w krajach EWG i w innych krajach europejskich w latach 1967-1970. Warszawa 1971. Centralny Instytut Informacji Naukowo-Technicznej i Ekonomicznej.

Analiza nakładów na usługi socjalne w krajach RWPG. Warszawa 1973. Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne.

Problematyka efektywności usług zdrowia. Warszawa 1972. Instytut Finansów. Zakład Budżetu Państwa.

Dynamiczna równowaga gospodarcza. Warszawa 1973. Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne.

Analiza efektywności usług kulturalnych (na przykładzie gospodarki kin i teatrów). Warszawa [1974]. Instytut Finansów.

Założenia systemu mierników w urządzeniach socjalnych i kulturalnych. Warszawa 1977. Instytut Finansów.

Określenie mierników działalności niektórych urządzeń ochrony zdrowia. Warszawa 1977. Instytut Finansów.

Historia Archikonfraterni Literackiej i działalność jej członków (1507-1980). Warszawa 1980.

Załamanie gospodarki polskiej i kierunki odnowy. Warszawa 1984. „Głos”.

Trzecia droga wzrostu gospodarczego. Warszawa 1984. Archikonfraternia Literacka.

Rozważania o gospodarce. Łódź 1985. „Biuletyn Łódzki”.

Kapitalizm, socjalizm i trzecia droga. Zeszyt specjalny Studium Społecznej Nauki Kościoła. Archikonfraternia Literacka. Warszawa 1986.

Wolność gospodarcza. Warszawa 1990. „Bellona”

 

 

 

 

 

Bibliografia przedmiotowa

To była zwyczajna ziemia. Z Mieczysławem Nieduszyńskim rozmowę przeprowadził Piotr Bączek. Głos 2003, nr 51-52, s. 22-25.

Człowiek musi być uwłaszczony. Z Mieczysławem Nieduszyńskim rozmowę przeprowadził Piotr Bączek. Głos 2004, nr 3, s. 14-15.

Historia Archikonfraterni Literackiej i działalność jej członków (1507-1980). Warszawa 1980.

Materiały otrzymane od rodziny profesora.

 

 

 

Przypisy

 

1 NKWD – Ludowy Komisariat Spraw Wewnętrznych ZSRR [Narodnyj Komissariat Wnutriennich Dieł] – centralny organ państwowy (ministerstwo) wchodzący w skład Rady Komisarzy Ludowych – rządu ZSRR, istniejący pod tą nazwą w latach 1917-1946. Nazwa "NKWD" stała się w potocznym rozumieniu synonimem wszelkich zbrodni dokonanych przez Sowietów. Komisariat był głównym narzędziem w rękach władz radzieckich, którym posłużono się do ogromnych represji wobec własnych obywateli i poza granicami byłego ZSRR a także masowych deportacji różnych narodowości w tym Polaków.

 

 

Opracował Marian Romaniuk